Na granicy parafii wita pielgrzymów ukrzyżowany Chrystus. Zaprasza do domu Tej, którą z wysokości krzyża dał każdemu za Matkę. Sanktuarium to miejsce święte. Jest ono znakiem obecności Boga wśród ludzi. Przemawia do pielgrzymów różnorakimi symbolami, które pomagają ludziom doświadczyć ciepła i opieki macierzyńskiego Serca Maryi i otworzyć się na działanie Boga. W Sanktuarium owe symbole sakralne towarzyszą pielgrzymom na każdym kroku. Najważniejsze z nich zostały omówione poniżej.
KRZYŻ NA GRANICY PARAFII
Z wysokości krzyża Zbawiciel dał każdemu z nas Maryję za Matkę. Każdy, kto znajdzie się pod nim, powinien usłyszeć słowa, jakie do stojącego pod krzyżem Jana wypowiedział umierający Chrystus: „Oto Matka twoja”. I podobnie jak ten umiłowany uczeń, o którym czytamy w Ewangelii, winniśmy „wziąć Maryję do siebie”. Po to idziemy do Sanktuarium: aby spotkać tam Maryję i zabrać Ją do swego domu – w swoje codzienne życie. Drogę do Sanktuarium wytyczają rozwieszone nad ulicą transparenty. Stanowią one ostatnie przygotowanie pielgrzymów do spotkania z Matką Bożą Fatimską i Jej Synem. Przypominają o konieczności zawierzenia Matce Najświętszej i o roli modlitwy różańcowej. Pomagają w tym cytaty z nauczania Papieża. W przęsła ogrodzenia wkomponowano dziesiątki różańca, by teren Sanktuarium został symbolicznie opleciony tą modlitwą, o którą Matka Boża prosiła w Fatimie.
RÓŻAŃCOWY MUR OPLATAJĄCY SANKTUARIUM
Jednym z najważniejszych przesłań Matki Bożej Fatimskiej jest Jej prośba o codzienne odmawianie różańca. Stąd Sanktuarium jest miejscem wielkiej różańcowej modlitwy, o czym przypomina różaniec okalający teren Sanktuarium. W Fatimie Jan Paweł II powiedział słowa, które określają również nasz sposób pielgrzymowania: „Przybyłem na fatimską pielgrzymkę tak jak większość w was, umiłowani pielgrzymi, z różańcem w ręku, z imieniem Maryi na ustach i z pieśnią do Boga pełnego miłosierdzia w sercu… Chcecie, abym powierzył wam „tajemnicę…”? To proste i już tajemnicą nie jest: „Módlcie się, módlcie się wiele, każdego dnia odmawiajcie cząstkę różańca!”.
BRAMA ZAWIERZENIA
Do Sanktuarium pielgrzymi wchodzą przez bramę zwieńczoną maryjną koroną i napisem „Totus Tuus”. Przypomina ona o zawierzeniu Jana Pawła II Matce Najświętszej – postawie, o jaką prosiła Maryja w swych objawieniach w Fatimie. W 1981 r., podczas pierwszej pielgrzymki do Fatimy, Ojciec Święty mówił: „Wiecie zapewne, że od młodości, chrześcijańskim zwyczajem, odbywałem pielgrzymki i… już teraz, w tym Sanktuarium fatimskim, pragnę powtórzyć wobec was wszystkich: TOTUS TUUS – „cały Twój”, o Matko i przez Ciebie, o Matko: uczynić „wszystko, cokolwiek On nam powie”. W Zakopanem mówił: „Na tym miejscu, razem z wami, pragnę jeszcze raz podziękować Pani Fatimskiej za dar ocalonego życia, podobnie jak to uczyniłem w Fatimie przed piętnastu laty. Totus Tuus…” Czy te słowa Papieża-pielgrzyma nie powinny na progu fatimskiego Sanktuarium wypowiedzieć również nasze usta i serca? Rzeczywiście, brama zawierzenia zaprasza, aby każdy przechodzący przez nią wypowiedział w sercu słowa „Cały Twój, o Maryjo” i wszedł na teren Sanktuarium jako „człowiek zawierzenia” – bez reszty oddany Matce Najświętszej.
OJCIEC ŚWIĘTY I KRZYŻ NA GIEWONCIE
U progu świątyni stoi pomnik Jana Pawła II. Papież spogląda na panoramę Tatr i wyciąga ręce ku krzyżowi na Giewoncie, o którym tak pięknie mówił w przeddzień wizyty w Sanktuarium: „Ojcowie wasi na szczycie Giewontu ustawili krzyż. Ten krzyż tam stoi i trwa. Jest niemym, ale wymownym świadkiem naszych czasów. Patrzy w stronę Zakopanego i Krakowa, i dalej: w kierunku Warszawy i Gdańska. Umiłowani bracia i siostry, nie wstydźcie się krzyża. Starajcie się na co dzień podejmować krzyż i odpowiadać na miłość Chrystusa. Brońcie krzyża…” Nad wejściem widnieje napis: „Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej votum wdzięczności za ocalenie Ojca Św. w dniu 13 V 1881 r.” To przypomnienie o intencji, jaka towarzyszyła budującym go ludziom i jaka towarzyszy tym, którzy modlą się w jej wnętrzu. Przy wejściu znajdują się dwie marmurowe tablice. Pierwsza związana jest z koronacją figury, która przez dwadzieścia siedem lat pielgrzymowała po Polsce. Druga zawiera słowa Jana Pawła II wypowiedziane do rodaków 22 października 1978 r.: „Proszę was – bądźcie ze mną. Módlcie się za mnie”. Tablica ta wprowadza w klimat pracy duszpasterskiej prowadzonej przez Sanktuarium. Słowa Ojca Świętego zostały tu przyjęte jako „papieski testament” zobowiązujący do jego codziennego wypełniania. Tablice umieszczone na frontowej ścianie wprowadzają w duchowy klimat Sanktuarium
RELIKWIE
W przedsionku kościoła umieszczono relikwie. Po lewej znajdują się relikwie „Crucis D.N.J.C.”: „Krzyża Pana naszego Jezusa Chrystusa”. To tam – jak mówił w swej homilii Jan Paweł II – „Niepokalane Serce Maryi zostało otwarte dla nas na Kalwarii słowami umierającego Jezusa: „Niewiasto oto syn Twój… Oto Matka twoja”. Te bezcenne relikwie
przypominają o tym, że – jak naucza Ojciec Święty w Przekroczyć próg nadziei – „prawdziwe nabożeństwo do Matki Bożej jest chrystocentryczne… związane z misterium Wcielenia i Odkupienia”. Po prawej znajdują się relikwie wielkiego maryjnego świętego, Ludwika Grignion de Montfort, którego Jan Paweł II uważa za swego duchowego przewodnika. Przypomnijmy słowa Ojca Świętego: „Totus Tuus”… Formuła ta nie ma tylko charakteru pobożnościowego, nie jest wyrazem tylko dewocji, lecz jest czymś więcej. Muszę dodać, że przekonanie do takiego właśnie nabożeństwa zrodziło się we mnie w okresie, gdy podczas drugiej wojny światowej pracowałem jako robotnik w fabryce… Staje mi przed oczami mała książeczka w niebieskiej okładce. Jako robotnik Solvay’u brałem ją ze sobą wraz z kromką chleba, na popołudniową albo na nocną zmianę, na rannej trudniej było czytać. Na zmianie popołudniowej często tę książeczkę czytałem. Nosiła tytuł „Traktat o doskonałym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny”. Autorem był błogosławiony wówczas, a później wyniesiony na ołtarze jako święty – Ludwik Maria Grignion de Montfort … Mała książeczka w niebieskiej okładce, podobna do modlitewnika, była wtedy przeze mnie czytana w ciągu wielu dni i tygodni. Nie tylko w ten sposób, żeby ją raz przeczytać i odłożyć. Czytałem ją, jeśli tak można powiedzieć, tam i z powrotem. Z tej książki nauczyłem się, co to właściwie jest nabożeństwo do Matki Bożej”. Św. Ludwik, niedostrzegany przez pielgrzymów, pełni honorową wartę u wrót świątyni i jej wnętrze wypełnia swoją duchowością. Nie są to jedyne relikwie, jakie można oglądać w świątyni. Inne znajdują się po obu stronach kościoła, w miejscach, w których Ojciec Święty dokonywał namaszczenia świątyni olejami krzyżma podczas obrzędów konsekracji, 7 czerwca 1997 r. Święci opiekunowie kościoła ustawiają się wokół modlących się pielgrzymów jakby uroczystym szpalerem, dzień i noc pełniąc tu honorową wartę.
TEOLOGIA ŚWIĄTYNI
Nad drzwiami w krypcie kościoła widnieje wielki łaciński napis:
MONSTRA TE ESSE MATREM”
– „Okaż, że jesteś Matką”
To słowa, które powtarzały się refrenem w akcie zawierzenia
Niepokalanemu Sercu Maryi, odmówionym przez Jana Pawła II w Fatimie w dziesiątą rocznicę zamachu na jego życie. Papież modlił się: „Tak, nie przestawaj okazywać, żeś jest Matką wszystkich, świat bowiem potrzebuje Ciebie… Okaż się Matką ubogich… Okaż się Matką jedności i pokoju. Okaż się matką nadziei”.
Słowa tej modlitwy biegną ku Matce Najświętszej, Pani Fatimskiej, która czuwa nad Sanktuarium i nad modlącymi się w nim pielgrzymami.
Do Sanktuarium wchodzi się przez bramę, która przypomina o papieskim zawierzeniu Matce Bożej. Wzrok pielgrzymów wchodzących do świątyni biegnie ku prezbiterium, gdzie Matka Boża czuwa nad Chrystusem utajonym w Eucharystii Gdy Ojciec Święty celebrował w tym kościele Mszę św., „kiedy patrzył na tę świątynię, tak kunsztownie ozdobioną”, podziwiał jej piękno, które „odpowiada pięknu Tatr i jest odblaskiem tego samego piękna, o którym mówią słowa Wincentego Pola wypisane na krzyżu w Dolinie Kościeliskiej: „I nic nad Boga”.
PREZBITERIUM
Centralnym miejscem każdej świątyni jest prezbiterium- miejsce sprawowania Najświętszej Ofiary. Sercem każdego Sanktuarium jest bowiem Eucharystia: tu jest przechowywana, wystawiana do adoracji, uobecniana na ołtarzu. W swej homilii Jan Paweł II mówił o kościołach: „Wspólnym wysiłkiem je budowano, aby mogła być w nich sprawowana Najświętsza Ofiara, a by Chrystus w Eucharystii był ze swoim ludem dzień i noc, w godzinach wielkiej radości i uniesień, jak też w czasach doświadczeń, cierpień i nieszczęść, a także w zwykłych, szarych dniach”. Prezbiterium Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej ukazuje prawdę o pierwszorzędnej roli Eucharystii i służebnej roli Maryi. Matka Najświętsza czuwa nad swym Synem utajonym w Najświętszym Sakramencie. W Sanktuarium prezbiterium ma kształt tiary papieskiej, przez co w widzialny sposób przypomina wiernym o głównej intencji sprawowanej tu Najświętszej Ofiary zanoszonych tutaj modlitw. Tabernakulum zostało przedstawione w formie monstrancji. Symbol ten mówi o jednej z głównych prawd ukazanych w objawieniach fatimskich: o żywej i realnej obecności Jezusa w Eucharystii i o obowiązku adoracji Najświętszego Sakramentu. Figura przedstawiająca Matkę Najświętszą z czerwcowego objawienia w Fatimie; umieszczona wysoko powyżej tabernakulum czuwa nad Chrystusem utajonym w Najświętszym Sakramencie.Matkę Bożą otaczają promienie światła, tak bowiem zawsze ukazywała się w Fatimie. W Sanktuarium Maryja czuwa nad Chrystusem utajonym w Najśw. Sakramencie Figura została przywieziona z Fatimy. Przedstawia Matkę Najświętszą z czerwcowego objawienia – kiedy ukazała dzieciom swe Niepokalane Serce.
Na przyjazd Ojca Świętego wykonano specjalny tron, z którego Jan Paweł II wygłosił homilię. Pozostaje częścią wystroju świątyni i znakiem obecności Najwyższego Pasterza.
Kieruje uwagę pielgrzymów na ich obowiązek wsłuchania się w nauczanie papieskie, szczególnie to wygłoszone w Zakopanem w 1997 r.
TRON PAPIESKI
Miejsce, z którego Św. Jan Paweł II przewodniczył konsekracji naszego Sanktuarium w 1997 roku.
WOTA
„W kościele sanktuaryjnym składane są liczne wota. Są to wota składane przez pielgrzymów za cudowne uratowane życie Ojca Świętego. Te wota mają szczególną wymowę.” (z wywiadu z Ks. Kustoszem) Wota dziękczynne za otrzymane łaski W „Złotej Księdze”, w którą pielgrzymi wpisują swe podziękowania, czytamy na przykład:
Byliśmy i modliliśmy się w intencji Ojca Świętego Jana Pawła II Bożena i Gabriel Turowscy (lipiec 1992). Dziękujemy Ci, Matko Boska, Fatimska Pani, za uratowanie Ojca Świętego. Pielgrzymi z Kamiowa (luty 1993). Dziękujemy Ci za ocalenie życia Ojca Świętego Jana Pawła II i prosimy o dalszą opiekę nad nim Mariola i Mirosław Pałaszewscy (lipiec 1992).
WITRAŻE
Światło rozjaśniające wnętrze świątyni przebiega przez liczne witraże. W milczeniu opowiadają one historię fatimskiego orędzia.
– Objawienie Anioła w 1916 r., który uczył dzieci kultu eucharystycznego
– Pierwsze poświęcenie świata przez papieża Pius XII w 1942 r.. W przemówieniu nazywa Fatimę” nadzieją świata”.
– Papież Jan Paweł II
– Pielgrzymka do Fatimy Papieża Pawła VI w 1967 r.
– Zamach na Ojca Świętego w 1981 r.. Jedna z wystrzelonych kul cudownie ominęła żywotne organy Papieża.
– Pierwsze objawienie się Maryi, w Fatimie, 13 maja 1917r.
– Przekazanie figury Matki Bożej Fatimskiej dla Sanktuarium przez Prymasa Wyszyńskiego w 1961 r.
– W 1987 r. Papież Jan Paweł II koronuje na Placu św. Piotra figurę z Zakopanego i dziękuje Maryi za wkład w ewangelizację Polski
STACJE DROGI KRZYŻOWEJ
Dwie stacje zawieszonej na ścianach drogi krzyżowej zawierają wątki papieskie. Mają one uzmysłowić pielgrzymom rolę Ojca Świętego w realizującej się dziś historii zbawienia i wskazać na zjednoczenie Jana Pawła II z Jezusem w jego cierpieniu, którego sam stał się uczestnikiem. W stacji piątej Jan Paweł II pomaga – zamiast Szymona z Cyreny – nieść krzyż Jezusowi. W stacji dwunastej pod krzyżem umierającego Chrystusa stoi Matka Najświętsza i – w miejsce Apostoła Jana – papież Jan Paweł II. Wiele innych elementów wystroju przypomina modlącym się o Ojcu Świętym Janie Pawle II. Warto zwrócić uwagę na herb papieski zawieszony nad łukiem prezbiterium, na drzwi prowadzące do zakrystii, czy na widniejący nad chórem napis „Totus Tuus”.
Kaplica Niepokalanego Serca Maryi
ANIOŁ POKOJU
Objawienia Matki Bożej w Fatimie zostały poprzedzone trzykrotnym zjawieniem się Anioła Pokoju, który przygotowywał dzieci do spotkania z Maryją. Umieszczona przed wejściem do kaplicy figura przedstawia Anioła Pokoju z ostatniego objawienia (w 1916 r.). W swych wspomnieniach s. Łucja tak opisuje ukazanie się Anioła: „Zauważyliśmy jakiś nadzwyczajny blask nad nami. Wyprostowaliśmy się, aby zobaczyć, co się dzieje, i zobaczyliśmy Anioła, trzymającego w lewej ręce kielich, nad którym unosiła się święta Hostia, z której spływały do kielicha krople krwi.
Nagle kielich z Hostią zawisł w powietrzu, Anioł klęknął przy nas nam powtórzyć trzy razy: „Trójco Przenajświętsza, Ojcze, Synu i Duchu Święty, ofiaruję Wam Najdroższe Ciało i Krew, Duszę i Bóstwo Pana naszego Jezusa Chrystusa, obecnego we wszystkich ołtarzach świata jako zadośćuczynienie za zniewagi, świętokradztwa i obojętności, jakimi jest obrażany. Przez niezmierzone zasługi Przenajświętszego Serca i za przyczyną Niepokalanego Serca Maryi błagam o nawrócenie biednych grzeszników”.
Figura anioła, który przygotowywał Łucję, Franciszka i Hiacyntę do objawień Matki Bożej. Figura Anioła ma przygotowywać pielgrzymów na spotkanie z Matką Najświętszą, której cudowna statua znajduje się we wnętrzu kaplicy. Opleciona różańcowym płotkiem postać Anioła przypomina o najważniejszych elementach fatimskiego orędzia: o znaczeniu modlitwy różańcowej oraz roli Eucharystii.
Figura ta stanęła na kamieniu z miejsca objawień Anioła. Kamień ten, który został przecięty na pół, a jedna cześć została ofiarowana Sanktuarium w Zakopanem, druga zaś
pozostała w Fatimie, jest fragmentem skały, na którym w 1916 r. klęczał Anioł Pokoju, adorując z dziećmi Najświętszy Sakrament.
Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Zakopanem jest jedynym na świecie miejscem, które może chlubić się taką niezwykłą relikwią.
Figura została sprowadzona z Fatimy i jest bliźniaczą z postacią anioła, jaką umieszczono w miejscu, gdzie wysłannik z nieba przygotowywał Łucję, Franciszka i Hiacyntę do
objawień Matki Bożej.
FIGURA MATKI BOŻEJ FATIMSKIEJ
W kaplicy Niepokalanego Serca Maryi, zwanej „starą kaplicą”, gdzie nieprzerwanie od 1950 r. oddaje się cześć Maryi i gdzie od dnia zamachu trwał modlitewny szturm w intencji ocalenia Papieża. Ojciec Święty wspomniał o tym, mówiąc: „Czcicie tu figurę Matki Bożej Fatimskiej… Wiem, że gromadziliście w kaplicy Matki Bożej Fatimskiej na Krzeptówkach, aby odmawiać różaniec, prosząc o zdrowie i siły dla mnie… Trudno o tym mówić bez wzruszenia”.
W kaplicy znajduje się cudowna figura Maryi. W 1961 r. biskup Fatimy ofiarował ją kard. Wyszyński, ten zaś przekazał ją do Sanktuarium. Została ona poświęcona przez biskupa Wojtyłę, po czym przez ponad dwadzieścia lat figura wędrowała po Polsce, niosąc ludziom orędzie nadziei. Zniszczona podróżami, została poddana renowacji, podczas której przemalowano ją na niebiesko. Za rolę, jaką figura spełniła w dziele ewangelizacji Polski w najtrudniejszych latach komunizmu, papież Jan Paweł II nałożył na głowę Maryi złotą koronę. 7 czerwca 1997 r., w pierwszą sobotę miesiąca, Ojciec Święty modlił się przed nią piętnaście minut, przygotowując się do Mszy św.
OŁTARZ PAPIESKI W PARKU
Ołtarz, przy którym Ojciec Święty Jan Paweł II sprawował eucharystię pod Wielką Krokwią w 1997 r.
W znajdującym się na tyłach Sanktuarium parku znajduje się ołtarz, przy którym Ojciec Święty Jan Paweł II sprawował Mszę św. w przeddzień wizyty w Sanktuarium. Ma on przypominać o wspaniałej liturgii pod Wielką Krokwią i o wypowiedzianych podczas niej słowach Papieża: „Chrystus jest wypełnieniem Bożego planu odkupieńczej miłości. W mocy tego planu człowiek ma przystęp do Boga, nie tylko jako stworzenie do swego Stwórcy, ale jako dziecko do Ojca. Chrześcijaństwo oznacza nowe stworzenie, nowe życie – życie w Chrystusie, przez którego człowiek może mówić do Ojca: Abba – Ojcze mój, Ojcze nasz”. Cały park jest miejscem poświęconym modlitwie i refleksji nad maryjną drogą, jaką kroczy na co dzień Ojciec Święty. Pielgrzymi schodzący ścieżką w stronę ołtarza papieskiego spotykają po drodze maryjne znaki duchowości Jana Pawła II: jego ukochane figury i obrazy maryjne. W małych kaplicach znajduje się Matka Boża z Ludźmierza, z Kalwarii Zebrzydowskiej, z Wadowic, a także umiłowana przez Papieża Matka Boża z Guadalupe – cel jego pierwszej pielgrzymki papieskiej w styczniu 1979r.
